GLONASS staat voor ‘Globalnaya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema’, of in het Engels ‘Global Navigation Satellite System’. GLONASS is het Russische equivalent van het Amerikaanse GPS-systeem. Het is het tweede wereldwijde navigatiesysteem dat in gebruik werd genomen.
De ontwikkeling van GLONASS begon in 1976, enkele jaren nadat de Amerikanen de eerste stappen hadden gezet met hun Global Positioning System (GPS). De Koude Oorlog is immers in volle gang en de USSR (benaming van Rusland tot aan 1991) kan in de wapenwedloop niet achterblijven op hun gezworen vijand. Het werkt op precies dezelfde manier als GPS: een groot aantal satellieten cirkelen in een baan rondom de aarde waarbij ze een signaal uitzenden die hun positie doorgeeft. Ontvangers op aarde kunnen aan de hand van deze radiogolven hun exacte locatie bepalen.
De eerste satellieten werden eind 1982 gelanceerd. Dat ging in een hoog tempo door tot halverwege de jaren ’90: toen werd het project op een laag pitje gezet. Vlak na de eeuwwisseling, als Vladimir Poetin in het zadel zit, wordt GLONASS nieuw leven ingeblazen. In 2010 bestrijkt het systeem heel het territorium van Rusland. Een jaar later omvat GLONASS wereldwijde dekking. Al met al telt GLONASS 27 satellieten die op een hoogte van 19.100 kilometer boven de aarde circuleren. De omloopsnelheid –de tijd dat een satelliet nodig heeft om één baan rondom de aarde te maken– bedraagt 11 uur en 15 minuten.
Eind 2004 lanceert Rusland de tweede generatie satellieten: GLONASS-M. Deze hebben een levensduur van zeven jaar. In 2011 weten de Russen de levensduur nog verder te verbeteren, evenals de accuratesse van de plaatsbepaling. Deze satellieten staan bekend onder de noemer GLONASS-K1. Tussen 2018 en 2024 maken deze plaats voor GLONASS-K2, die naast FDMA-signalen ook gebruikmaken van moderne CDMA-signalen. Diens opvolger, GLONASS-KM, staat gepland voor 2025 en later.
GLONASS is na GPS de meestgebruikte plaatsbepaling- en navigatie-instrument in smartphones ter wereld. Door de modernisering sinds het aantreden van Vladimir Poetin is GLONASS een volwaardige concurrent geworden van het Amerikaanse GPS.
Hoewel GLONASS en GPS in principe op dezelfde manier werken en voor dezelfde doeleinden worden ingezet, zijn er desalniettemin onderling een aantal verschillen. Deze hebben we in de onderstaande tabel uiteengezet.
GLONASS | GPS | |
Eigenaar | Rusland | Verenigde Staten |
Codering | FDMA | CDMA |
Satellieten | 27 | 31 |
Hoogte | 19.100 kilometer | 20.200 kilometer |
Nauwkeurigheid | 5 tot 10 meter | 3 tot 8 meter |
Omloopsnelheid | 11 uur 15 minuten | 12 uur |
Frequentie | 1.602 GHz (SP)
1.246 GHz (SP) |
1.57542 GHz (L1 signaal)
1.2276 GHz (L2 signaal) |